Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi, kuruluşunun 10. yılı münasebetiyle, bir hafta süren çeşitli toplantılar düzenledi. Kutlamalar çerçevesinde, Türk dünyasına emeği geçen gazeteci ve yazarlara ödüller verildi. İlk olarak, 23 Eylül Pazartesi günü, TİKA’da 10. yılını dolduran personele hâtıra plaketleri sunuldu. 24 ve 25 Eylül günlerinde ise, Türk Dil Kurumu – TÜRKSOY tarafından düzenlenen “Türk Dünyasında Ortak Dil Türkçe” konulu toplantı yapıldı.
En geniş toplantı 26 Eylül Perşembe günü Türk Dil Kurumu toplantı salonunda yapıldı. Sabah Anıtkabiri ziyaretle başlayan program “70. Dil Bayramı” konulu sinevizyon gösterisi ile devam etti. TDK Başkanı Prof. Dr. Şükrü H. Akalın’ın ve TİKA Başkanı Mehmet Ali Erdem’in sunuş konuşmalarından sonra söz alan Devlet Bakanı Dr. Reşat Doğru ve Başbakan Yardımcısı Dr. Devlet Bahçeli, Türk dünyasının önemi ve TİKA’nın çalışmaları üzerinde duran konuşmalar yaptılar.
Toplantının bundan sonraki bölümünde Türk dünyasına hizmeti görülen yazarlarla aksakallara ve emeği geçen kişilere ödül verme töreni başladı. Ödüle lâyık görülenler arasında, dergimizin sahibi ve yazı işleri müdürü Altan Deliorman, Yavuz Bülent Bakiler, Prof. Dr. Mim Kemal Öke, Necat i Özfatura, Yağmur Tunalı, Tayfun Talipoğlu, Murat Bardakçı, TRT Genel Müdürü Yücel Yener gibi isimler bulunuyordu. Ödül verilenler, bu münasebetle kısa birer konuşma yaptılar. Altan Deliorman, konuşmasında şu hususlara dikkat çekti:
“Hepsi ayrı birer kıymet olan dostlarımla birlikte lâyık görüldüğüm bu ödülü önemsiyorum. Öncelikle, vefa ve değerbilirlik hasletlerinin toplumumuzda canlı tutulduğunu gösteren bir örnek olduğu için… Sonra, Türk dünyasına hizmet eğiliminde bulunan başka aydınlara teşvik unsuru olduğu için… Ayrıca, hiçbir karşılık beklemeden, bu büyük ülkü yolunda fikriyle, emeğiyle, bütün yüreğiyle yürüyecek bizden sonraki nesillere, günün birinde, mânevî değeri yüksek böyle bir ödüle erişmek ümidini verdiği için…
Bizim yapabildiklerimiz, ancak denizde damla kadar olabilmiştir. İlerde, derin bir anlayış ve kavrayış içinde, bu çalışmaların çok daha güçleneceğini umuyorum.
Bu arada, Türk dünyası fikrini savunan bizden önceki nesilleri de minnetle, saygıyla anmalıyız. Onlar, bu ülkü uğrunda, akıl almaz baskılara, eza ve cefaya yiğitçe dayanmışlardır. Bizler, onların ülkü pınarından su içmiş kimseleriz. Bu ödülün onurunu, bize ışık tutanlarla paylaşmak, eski bir gönül kırıklığımıza da şifa olmaktadır.”
Türkiye’den ve Türkiye dışından davet edilen tanınmış bazı isimlere de ödüller verildi. Bunlar arasında Prof. Dr. Sadık Kemal Tural, Prof. Dr. Reşat Genç, Prof. Dr. Turan Yazgan, Prof. Dr. Yavuz Akpınar ve Namık Kemal Zeybek bulunuyordu. Türkiye dışından davet edilen şahsiyetlerden Baymirza Hayıt ve Mustafa Cemiloğlu toplantıya katılamamışlardı. Hemen bütün Türk cumhuriyetleri ile özerk kuruluşların temsilcileri arasında genellikle akademisyenler yer almaktaydı. İran Türklerini ise Prof. Dr. Cevat Heyet temsil ediyordu.
Aynı akşam TÜBİTAK toplantı salonunda bir kokteyl verildi. Burada sinevizyon gösterisi yapıldı ve fonda Orta Asya müzikleri çalındı.
27 Eylül Cuma günü öğleden evvel TİKA’nın ekonomik, ticarî, teknik, eğitim, kültür ve sosyal konularda yaptığı çalışmalar ve ilişkilerde koordinasyon konularını içine alan bir toplantı yapıldı. Aynı gün öğleden sonra da Avrasya ile kültürel, sosyal, tarihî ve eğitim alanlarındaki ilişkilerimiz konusunda bir oturum gerçekleştirildi. Prof. Dr. Sadık K. Tural’ın başkanlığındaki toplantıda Atatürk Kültür Merkezleri Başkanı Prof. Dr. Taciser Onuk, Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Şükrü Halûk Akalın, Türk Tarih Kurumu Başkan Prof. Dr. Yusuf Halaçoğlu, TÜDAV Başkanı Prof. Dr. Turan Yazgan, TRT Dış Yayınlar dairesinden Yağmur Tunalı ve YÖK Başkanı Yardımcısı Bener Cordan birer konuşma yaptılar.
TİKA’nın kutlama programları, aynı akşam Türk Dünyası Müzik Topluluğu’nun verdiği konserle sona erdi.
ANKARA NOTLARI
• İyi niyetle düzenlenen toplantıda organizasyon bozuklukları dikkati çekiyordu. Cumhurbaşkanının, TBMM Başkanının ve Başbakanın toplantıya katılıp konuşma yapacakları bildirilmişken hiçbiri hazır bulunmadı.
• Ödül alanların kısa özgeçmişleri okunacakken, herkesin kendisini tanıtması istendi. Bir iki konuşmadan sonra bundan da vazgeçildi.
• Sahneye davetler hiçbir sıra gözetilmeden yapıldı. Unutulanlar sonra fark edildi. Bunlardan biri de en önde oturan Prof. Dr. Reşat Genç’ti.
• Bir aralık durum o kadar karıştı ki, ödül alanlardan bazıları (meselâ Prof. Dr. Sadık K. Tural) aynı zamanda ödülleri de takdim ettiler.
• Devlet Bakanı Reşat Doğru adının, bez afişlerde TİKA ile beraber yazılmış olması yadırgandı. Ödül alanlara verilen armağanlarda da kime ve niçin verildiği belirtilmemiş, (TİKA’nın değil) sadece Reşat Doğru’nun adı yazılmıştı.